ตำนานที่มา แห่งพลังโป่งข่าม
จากบันทึกโบราณ เคยมีผู้เล่าถึงเหตุการณ์ก่อนที่โป่งข่ามจะแพร่หลายไว้ว่า ในยุคสมัยหนึ่ง มีนายพรานนักล่าเนื้อบนโดยโป่งหลวง (ดอยในเขต อ.เถิน จ.ลำปาง) จากที่เคยล่าสัตว์ชำนาญเป็นอาชีพ วันหนึ่งกลับล่าไม่ได้
เมื่อเจอสัตว์ก็เล็งไปด้วยธนู หากแต่พยายามสักเท่าใด ก็ยิงสัตว์ไม่ถูกจนต้องประหลาดใจในฝีมือตนเอง เลยคิดไปว่า มีอะไรบางอย่างที่คุ้มกันอันตรายให้สัตว์เหล่านี้ นายพรานจึงได้เดินทางสำรวจ สังเกต บริเวณรอบดอยโป่งหลวง แล้วก็ได้พบร่องรองของหินคล้ายแก้วอย่างหนึ่ง มีสีฟ้าออกเทา ด้วยความสงสัย จึงค่อยๆ ย่องตามสัตว์ไป กระทั่งพบแหล่งที่มา
สัตว์เหล่านั้นพากันออกมาหากินดินโป่ง แห่งหนึ่ง สัตว์บางตัวที่บาดเจ็บก็กลับหาย แข็งแรงตามปกติ นายพรานจึงเรียกดินโป่งแห่งนั้นว่า“โป่งข่าม” ซึ่ง “ข่าม” มีความหมายในทางล้านนา หมายถึง การอยู่ยงคงกะพัน นั่นเอง
